HƯỚNG DẪN DU LỊCH LÀ GÌ.

I. Sự xuất hiện nghề hướng dẫn viên du lịch (HDVDL) ở Việt Nam:


Đến nay chưa có tài liệu nào nói rõ nghề hướng dẫn du lịch xuất hiện ở Việt Nam từ bao giờ, song nếu đọc bài của nhà văn Nguyễn Đắc Xuân phỏng vấn công chúa Lương Linh con vua Thành Thái, em ruột vua Duy Tân là người từng làm HDVDL tại cố đô Huế, chúng ta có thể xem công chúa Lương Linh là HDVDL đầu tiên của Việt Nam và cho rằng nghề HDVDL ở Việt Nam đã có từ cuối thế kỉ 19 và đầu thế kỉ 20 này. Nhưng do hoàn cảnh và điều kiện lịch sử đất nước, đến nay du lịch mới có điều kiện phát triển và được coi là một trogn những ngành kinh tế quan trọng của nền kinh tế quốc dân.

Với sự phát triển của ngành du lịch, các ngành chuyên môn đặc thù gắn liền với du lịch như nghề quản lí khách sạn, nghề bàn, buồng, bếp, lái xe, tiếp tân, hướng dẫn du lịch... có điều kiện ra đời và phát triển.

Vào những năm 1984-1985 toàn ngành du lịch Việt Nam chỉ có khoảng 150-200 HDVDL. Lúc bấy giờ hàng năm chỉ đón khoảng 15-20 ngàn khách du lịch tới thăm. Đến nay con số khách du lịch tới Việt Nam ngày càng tăng, đội ngũ HDVDL ngày càng đông đảo. Hiện nay nếu kể cả HDVDL chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp có tới hàng ngàn người với 1800 HDV được Tổng cục du lịch cấp thẻ làm HDV. Trong tương lai gần con số này sẽ tăng thêm rất nhiều lần.


II. Các quan niệm về HDVDL:

Chúng ta không thể nào tính chính xác được trong xã hội hiện nay có bao nhiêu nghề. nghề nào cũng có đặc điểm riêng của nó. Tuỳ thuộc vào mỗi chế độ xã hội, tầng lớp, giai cấp, người ta có những quan niệm khác nhau về một nghề cụ thể. Ví dụ: dạy học được coi là một nghề mô phạm, vì mọi cử chỉ lời nói, tác phong, ăn mặc của người thầy lúc nào cũng *** đạc, mẫu mực. Nếu nói về khía cạnh vất vả thì có người quan niệm nghề dạy học là nghề bán cháo phổi.

Từ xưa đã có câu ca, ngạn ngữ nêu lên đặc trưng một số nghề theo quan niệm của xã hội đương thời như:
"Có phúc làm nghề thợ mộc, thợ nề
Vô phúc làm nghề thầy đề, thầy thông"


Cũng là nghề bán hàng nhưng xã hội đánh giá, bình phẩm hóm hỉnh:
"Thà nằm đất với cô bán hương
Còn hơn nằm giường với cô hàng mắm"

Còn nghề HDVDL thì sao? Hiện nay xã hội ta có những quan niệm về nghề này như thế nào?

Có người cho rằng chỉ cần biết dăm ba câu ngoại ngữ là có thể làm nghề HDVDL, là nghề nhàn hạ, chẳng có gì vất vả, đi làm như đi chơi, lúc nào cũng lên xe xuống ngựa, đi mây về gió (ý nói đi máy bay). Nghề hướng dẫn gần như nghề phiên dịch, chỉ cần giỏi ngoại ngữ là có thể làm HDV tốt hoặc có quan niệm cho rằng công tác của HDV gần giống như công việc của một cán bộ ngoại giao... Lại có ý kiến cho rằng đặc điểm nổi bật cùa nghề HDVDL là phải có hình dáng cân đối, đẹp (trai tài gái sắc) để hấp dẫn khách và là nghề dễ kiếm tiền...

Vậy đâu là chuẩn mực để đánh giá một cách khách quan về nghề HDVDL. Những thông tin dưới đây sẽ giúp các bạn trả lời câu hỏi ấy.

III) Ưu thế và sự hấp dẫn của nghề hướng dẫn:

a. Về mặt kinh tế, sự hưởng thụ:
HDV được trả tiền cao, ngoài tiền làm công việc hướng dẫn còn có tiền thưởng, tiền "boa", v.v... Họ được ở trong những khách sạn sang trọng, thưởng thức những món ăn ngon.

b. Được chọn nơi làm việc:
Nếu không phải HDV chuyên nghiệp, họ được chọn nơi làm việc vào thời gian thích hợp theo nguyện vọng và sở thích của mình.

c. Hấp dẫn đối với mọi người:
Là trung tâm của sự chú ý, trước hết là của cả đoàn khách (có số khách 50-60 người), là chuyên gia có kiến thức sâu rộng ở các tuyến điểm du lịch.

d. Nghệ sĩ biểu diễn:
Người chủ của hàng loạt các kĩ năng, nhiều khi HDV như là một nghệ sĩ biểu diễn làm cho đoàn khách thán phục.

e. Nghề trẻ trung và làm say lòng người:
Nghề HD luôn làm bạn tươi trẻ và chính bạn làm cho người khác thoải mái, đem lại niềm vui cho nhiều người. Nghề HD gây ấn tượng mạnh mẽ và dễ làm say lòng người.

f. Được đánh giá cao:
Ở một số nước DL phát triển, nơi mà phương tiện giao thông đi lại, khách sạn cho du khách thuận lợi cho chương trình tham quan phong phú, tổ chức có nề nếp thì thành công của chuyến đi phụ thuộc từ 60-70% vào công tác HD.

g. Khả năng trở thành người có trọng trách, địa vị cao trong xã hội:
Nghề HD do đi nhiều, biết nhiều, có kinh nghiệm và từng trải nên nhiều HDV giỏi đã trở thành những người có trọng trách trong xã hội trong ngành DL.
Ngài Jimperler, chủ tịch hãng DL nổi tiếng New Bedford Paragon nhận xét: "Thật đáng ngạc nhiên và thú vị có biết bao nhiêu cựu HDV của chúng ta giờ đây đã là những luật sư nổi tiếng, giáo sư uyên bác của các trường đại học, các nhà lãnh đạo dầy tài ba của ngành DL". Ở Việt Nam nhiều cựu cán bộ HDDL đã trở thành giám đốc, phó giám đốc các công ty, thậm chí đã có một người cựu HDV đã trở thành một trong những lãnh đạo của cả ngành DL Việt Nam.


Hướng dẫn viên đang thuyết minh tại điểm



Thuyết minh trên ô tô

Còn theo Wikipedia thì:

1)Khái niệm
Hướng dẫn viên du lịch là người sử dụng ngôn ngữ đã lựa chọn để giới thiệu và giải thích cho du khách các di sản văn hóa và thiên nhiên của một vùng cụ thể được các cơ quan liên quan công nhận. Nói cách khác, hướng dẫn viên du lịch là người thực hiện các điều khoản được ký kết trong hợp đồng cung ứng dịch vụ lữ hành, giúp doanh nghiệp lữ hành thu được lợi nhuận kinh tế và giúp du khách hiểu biết thêm về điểm đến (điểm tham quan) thông qua chuyến đi và bài thuyết minh.

2)Yêu cầu

Điều kiện tiên quyết để hành nghề Hướng dẫn viên là phải có thẻ hướng dẫn. Theo luật du lịch [1], nếu hướng dẫn viên không có, không đeo hoặc cho mượn thẻ hướng dẫn trong lúc đang hành nghề thì sẽ bị phạt nặng [2][3][4]. Thứ yếu là hướng dẫn viên phải tự trang bị cho mình một nền tảng văn hóa, kiến thức, ngoại ngữ thật vững và một bản lĩnh nghề nghiệp để sẵn sàng đối phó với bất kỳ tình huống phát sinh nào trong suốt thời gian dẫn tour [5]. Đối với nghề nghiệp, hướng dẫn viên không được cung cấp những thông tin lệch lạc, vi phạm chính trị. Đối với du khách thì không được trễ giờ hay sai hẹn. Một quy định "bất thành văn" đối với hướng dẫn viên du lịch là không được say xe. Ngoài ra, hướng dẫn viên còn phải hiểu, biết nhiều Luật khác nhau, đặc biệt là Luật Du lịch để hướng dẫn cho du khách quốc tế thực hiện đúng luật pháp địa phương - nơi du khách đến du lịch.

3)Vai trò, nhiệm vụ

Hướng dẫn viên du lịch có thể là người đại diện cho chính phủ giới thiệu với du khách về văn hóa, lịch sử... của đất nước mà du khách đến tham quan. Đối với tour du lịch về lịch sử, HDV đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tái hiện lại phần nào lịch sử thông qua bài thuyết minh, đặc biệt khi vết tích chiến tranh không còn lại nhiều[6]. Bài thuyết minh và cách diễn đạt của HDV có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng chương trình tour. Nói cách khác, vai trò của HDV là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự thành bại, sống còn đối với một chương trình du lịch, nhất là những chương trình tour về lịch sử[6].

Hướng dẫn viên du lịch là người có điều kiện gặp gỡ nhiều người. Nhờ có vai trò của hướng dẫn viên mà du khách có được những giây phút thoải mái và thông qua chuyến đi, hình ảnh điểm đến được du khách biết đến thông qua chuyến đi.

4)Đạo đức nghề nghiệp

Hướng dẫn viên tuyệt đối không được lợi dụng sự bỡ ngỡ của du khách để "vòi tiền" hay "ăn chặn"[7][8][9] tiền của họ vì điều đó không chỉ làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của bản thân hướng dẫn viên mà còn làm ảnh hưởng chung đến hình ảnh du lịch của đất nước, nơi du khách đã đến tham quan.

5)Các hình thức hướng dẫn viên

-hướng dẫn viên Quốc tế (International guide)
-hướng dẫn viên trong nước (Domestic guide)
-hướng dẫn viên chuyên nghiệp (Tour guide)
-hướng dẫn viên suốt tuyến (Tour leader / Long - distance guide)
-hướng dẫn viên từng chặng / địa phương (Local guide)
-hướng dẫn viên tại điểm (On-site guide)
-hướng dẫn viên di tích (heritage guide)
-hướng dẫn viên thành phố (City guide)
-hướng dẫn viên cộng tác viên (Step-on guide)

6)Xem thêm